اثرات بازدارندگی عصاره چند گیاه دارویی در کنترل نماتود مولد گره ریشه در گوجه فرنگی

استفاده از عصاره های گیاهان دارویی به عنوان روشی موثر و ایمن جهت کنترل نماتودها به ویژه نماتود مولد گره ریشه می باشد. در این بررسی اثر بازدارندگی عصاره متانولی شش گیاه دارویی سیر (allium sativum)، افسنطین (artemisia absintium)، آویشن (thymus vulgaris)، سداب (ruta graveolens)، پونه (mentha pulegium) و ریشه انار (punica granatum) بر درصد مرگ و میر سن جوانی 2 نماتود مولد گره ریشه گوجه-فرنگی گونه meloidogyne javanica، در پنج غلظت و چهار تکرار، در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمایش فاکتوریل در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاه درصد مرگ و میر سن جوانی 2 در پنج غلظت مختلف (500، 250، 125، 50 پی پی ام و غلظت صفر به عنوان شاهد) و سه زمان 24، 48 و 72 ساعت پس ازقرارگیری سن جوانی 2 نماتود در معرض عصاره، محاسبه شدند. برای شاهد از آب مقطر سترون استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین تیمارها اختلاف معنی داری (01/0p?) وجود دارد. در بین گیاهان بیشترین درصد مرگ و میر مربوط به گیاه سیر و در بین غلظت ها مربوط به غلظت 500 پی پی ام و در بین زمان ها، 72 ساعت پس از قرارگیری سن جوانی 2 در معرض عصاره بهترین سطوح بودند. گیاه سیر در غلظت 250 و 500 پی پی ام، بیشترین اثر کشندگی را دارا بوده و پس از آن به ترتیب گیاهان پونه، افسنطین و سداب خواص نماتودکشی بالایی را به خود اختصاص دادند. کمترین میزان مرگ و میر مربوط به ریشه انار می باشد. در شرایط گلخانه به بررسی گیاه سیر طی دو آزمایش تیمار فرو بردن ریشه گیاه در غلظت های مختلف عصاره و اضافه نمودن عصاره همزمان با انتقال نشاء در پنج غلظت مختلف (500، 250، 125، 50 پی پی ام و غلظت صفر به عنوان شاهد) پرداخته شد. پارامترهای رشدی گیاه گوجه فرنگی (از قبیل طول ساقه و ریشه، وزن تر ساقه و ریشه، وزن خشک ساقه و ریشه) و تعداد گره و توده تخم نماتود بر روی ریشه گیاه گوجه فرنگی محاسبه شدند. نتایج نشان داد که تیمار فروبردن ریشه گیاه در غلظت های مختلف عصاره بر روی پارامترهای رشدی و تعداد گره و توده تخم نماتود موثرتر و بهترین غلظت، غلظت 250 پی پی ام می باشد. این نتایج نشانگر پتانسیل بالقوه متابولیت های ثانویه موجود در عصاره ها جهت مبارزه با نماتود مولد گره ریشه می باشد.